Tại sao phải cúng ông Công, ông Táo ngày 23 tháng Chạp?

Từ xa xưa ngày 23 tháng chạp được xem là ngày táo quân lên chầu trời để báo cáo tất cả mọi việc của các thành viên trong gia đình, những việc làm tốt và chưa tốt.

Đó cũng là lý do mà người dân thường làm lễ tiễn ông Công ông Táo về trời với bài văn khấn ông công ông táo hay và mâm cỗ rất thịnh soạn với mong muốn những điều tốt đẹp nhất sẽ được ông Công, ông Táo thưa với Ngọc Hoàng.  Để không làm mất lòng ai, người dân xếp cho tổ tiên ngự tại bàn thờ tôn kính nhất ở gian giữa, còn Thổ Công ở gian bên trái (theo Ngũ hành, bên trái – phương Đông là nơi quan trọng thứ hai sau trung tâm).

Theo giáo sư Trần Ngọc Thêm đã lí giải rõ ràng về mối quan hệ giữa Thổ Công với ông bà tổ tiên trong cuốn Cơ sở văn hóa Việt Nam. Cụ thể, Giáo sư cho biết, Thổ Công định đoạt phúc họa cho cả nhà nên là vị thần quan trọng nhất nhưng ông bà tổ tiên được tôn kính nhất.

Vậy cúng ông táo bằng con cá chép là tại sao? Ngoài ý nghĩa thờ cúng để dâng các Táo quân lấy phương tiện đi lại, thì tục lệ phóng sinh cá chép cũng có một ý nghĩa văn hóa nhất định, thể hiện tinh thần nhân đạo của người Việt trong văn khấn cúng rằm tháng giêng khi thả cá xuống sông.

Ngày nay, nhiều người lựa chọn cá chép giấy để cúng ông Công, ông Táo cho tiện dụng. Tuy nhiên các nhà nghiên cứu văn hóa Việt Nam lại cho rằng, nên mua ba con cá chép sống để cúng. Cá chép được chọn để thắp hương nên là cá chép đỏ. Khi chọn cá nên chọn những chú cá còn khỏe mạnh. Sau khi mang về nhà, nên thả ba chú cá vào một bát nước sạch, nên tránh không thả vào nước máy.

Bên cạnh đó thì thời gian đẹp để cúng và các ngày lễ rất quan trọng, đọc văn khấn tết vào lúc giao thừa thì ông công ông táo cũng có thời gian tốt nhất. Chuyên gia phong thủy Hoàng Công cho biết, các gia đình có thể thực hiện việc cúng ông Công ông Táo ở bàn thờ gia tiên hoặc tại bếp của các gia đình chung cư.

Tùy theo điều kiện thời gian của từng nhà có thể cúng ông Táo vào trưa, tối ngày 22 tháng Chạp hoặc sáng ngày 23 tháng Chạp. Theo các chuyên gia phong thủy, lễ cúng ông Táo cần phải được tiến hành trước khi ông Táo bay về trời báo cáo Ngọc hoàng, tức trước 12h trưa ngày 23 tháng Chạp.

Cần lưu ý, trước khi tiến hành làm lễ cúng ông Công, ông Táo, gia chủ cần dọn dẹp ban thờ sạch sẽ. Trong đó, có thể dùng tinh dầu hòa nước lau bàn thờ và đồ thờ.